Wprowadzenie – dane rosną szybciej niż infrastruktura

W erze cyfrowej każda organizacja mierzy się z lawinowym przyrostem danych. Nagrania wideo w wysokiej rozdzielczości, dane IoT, dokumentacja medyczna, logi systemowe — to wszystko generuje petabajty informacji, z których tylko niewielka część jest aktywnie używana.
Pozostała, tzw. „zimna” warstwa danych (cold data), wymaga taniego i bezpiecznego przechowywania przez wiele lat.

Coraz więcej firm nie chce jednak budować własnej infrastruktury do archiwizacji. I tu pojawia się nowa koncepcja: Tape-as-a-Service (TaaS) — archiwizacja danych na taśmach magnetycznych jako usługa.

1. Czym jest Tape-as-a-Service (TaaS)?

Model Tape-as-a-Service to nowoczesne podejście do przechowywania danych, w którym firma zleca proces archiwizacji i zarządzania taśmami wyspecjalizowanemu dostawcy.
W praktyce wygląda to podobnie jak korzystanie z chmury publicznej — płacisz tylko za przestrzeń i czas przechowywania danych — ale dane fizycznie trafiają na taśmy LTO, a nie na dyski.

To połączenie najlepszych cech dwóch światów:

• elastyczności i skalowalności chmury,
• bezpieczeństwa i niskich kosztów taśmy.

2. Dlaczego firmy interesują się cold storage w modelu usługowym?

Rosnące ceny energii, wymagania regulacyjne (RODO, NIS2, DORA) i presja kosztowa powodują, że utrzymywanie własnych bibliotek taśmowych nie zawsze jest możliwe.
Tape-as-a-Service oferuje rozwiązanie tych problemów.

Najważniejsze zalety:

• Niższe koszty operacyjne – brak potrzeby zakupu sprzętu, licencji i serwerowni.
• Prosta skalowalność – płacisz tylko za to, co faktycznie przechowujesz.
• Ochrona offline – dane są fizycznie odłączone od sieci, więc odporne na ransomware.
• Ekologia – taśmy LTO nie zużywają energii w trybie spoczynku.
• Długowieczność – dane można przechowywać przez 30 lat bez degradacji.

Dzięki temu cold storage w modelu TaaS staje się atrakcyjny zarówno dla dużych korporacji, jak i mniejszych organizacji z ograniczonym budżetem IT.

3. Jak działa Tape-as-a-Service w praktyce?

Krok 1: Transfer danych

Dane są wysyłane do centrum danych dostawcy TaaS (np. Quantum lub jego partnerów). Transfer może odbywać się przez sieć, fizycznie (na nośnikach) lub hybrydowo.

Krok 2: Archiwizacja na taśmach LTO

Po stronie dostawcy dane są zapisywane na bibliotekach taśmowych z napędami LTO-8, LTO-9 lub LTO-10.
Taśmy są katalogowane, szyfrowane (AES-256) i oznaczane etykietami, co pozwala na łatwe odnalezienie danych po latach.

Krok 3: Przechowywanie w trybie offline

Nośniki trafiają do bezpiecznych lokalizacji (magazyny offsite, sejfy klimatyzowane, schrony danych).
Dzięki temu są fizycznie odłączone od sieci (air gap) – czyli niemożliwe do zaszyfrowania przez ransomware.

Krok 4: Odtwarzanie danych na żądanie

W razie potrzeby dostawca może przywrócić wybrane dane z taśm i przesłać je z powrotem przez sieć lub fizycznie.
Czas dostępu (SLA) zależy od poziomu usługi – od kilku godzin do kilku dni.

4. Quantum – pionier w automatyzacji Tape-as-a-Service

Firma Quantum, jeden z liderów rynku bibliotek taśmowych, już od kilku lat rozwija technologie umożliwiające wdrażanie modeli usługowych.
Rozwiązania takie jak Quantum Scalar i6 i StorNext pozwalają dostawcom TaaS na:

• automatyzację rotacji taśm,
• integrację z oprogramowaniem backupowym (Veeam, Commvault, Veritas),
• i pełną kontrolę nad cyklem życia danych.

Dzięki temu klienci korzystający z Quantum TaaS mogą archiwizować dane bez inwestycji kapitałowych (CAPEX) i z pełną zgodnością z regulacjami ESG oraz RODO.

5. Tape-as-a-Service vs Cloud Storage – porównanie kosztów i ryzyk

Czynnik	Cloud Storage	Tape-as-a-Service
Koszty długoterminowe	Wysokie (abonament, transfer danych)	Niskie (brak opłat egress, płatność za użycie)
Bezpieczeństwo	Dane online, podatne na ransomware	Dane offline, air gap
Trwałość danych	5–10 lat	Do 30 lat
Ekologia	Wysokie zużycie energii	Minimalne zużycie energii
Odzyskiwanie danych	Natychmiastowe	Wymaga żądania odtworzenia
Zgodność z regulacjami	Ograniczona	Pełna (RODO, NIS2, DORA)

Wniosek: Tape-as-a-Service może być nawet 70–80% tańszy od długoterminowego przechowywania danych w chmurze, przy zachowaniu wyższego poziomu bezpieczeństwa.

6. Kto korzysta z TaaS?

• Sektor finansowy – przechowywanie dokumentacji transakcyjnej, zgodność z DORA.
• Media i produkcja filmowa – archiwizacja plików wideo w 8K.
• Administracja publiczna – dane wrażliwe, akta obywatelskie, dane z kamer.
• Nauka i badania – długoterminowe przechowywanie wyników eksperymentów.
• Branża energetyczna – dane z sensorów i pomiarów.

W każdym z tych przypadków kluczowa jest kombinacja: niski koszt, wysoka trwałość, bezpieczeństwo offline.

7. Przyszłość archiwizacji – automatyczny, ekologiczny cold storage

Tape-as-a-Service nie jest tylko modnym hasłem — to kierunek, w którym zmierza cała branża IT.
W miarę jak firmy przenoszą dane „gorące” do chmury, dane „zimne” trafiają na taśmy — często już nie w ich własnych serwerowniach, ale w wyspecjalizowanych centrach danych.

Rozwiązania Quantum pozwalają automatycznie przenosić dane między poziomami (tiering) — z macierzy na taśmy, a następnie z powrotem, gdy są potrzebne.
Dzięki temu można zachować równowagę między kosztem, wydajnością a bezpieczeństwem.

Podsumowanie

Tape-as-a-Service to nie futurystyczna wizja, ale realna alternatywa dla chmur obliczeniowych w zakresie archiwizacji danych.
Dzięki automatyzacji, integracji z systemami backupowymi i wsparciu producentów takich jak Quantum, model ten pozwala firmom:

• obniżyć koszty,
• poprawić cyberbezpieczeństwo,
• i spełnić rosnące wymogi ESG.

Cold storage w modelu usługowym to przyszłość archiwizacji danych — cicha, bezpieczna i ekologiczna.