W erze cyfrowej transformacji, w której dane stały się jednym z najcenniejszych zasobów organizacji, ich ochrona jest kluczowym wyzwaniem. Coraz częściej słyszymy o poważnych incydentach związanych z atakami ransomware, które potrafią sparaliżować działalność firm i instytucji publicznych na całym świecie. Klasyczne mechanizmy backupu, choć niezbędne, nie zawsze wystarczają, gdy cyberprzestępcy potrafią zaszyfrować również kopie zapasowe dostępne w infrastrukturze sieciowej.

Rozwiązaniem, które pozwala skutecznie odseparować dane od zagrożeń cyfrowych, jest air-gap — fizyczna bariera pomiędzy produkcyjnymi systemami IT a kopiami zapasowymi. Najbardziej efektywnym i ekonomicznym sposobem wdrożenia tej strategii pozostają biblioteki taśmowe.

Czym dokładnie jest air-gap?

Pojęcie „air-gap” oznacza przerwę powietrzną, czyli całkowite fizyczne odłączenie nośnika danych od infrastruktury produkcyjnej i sieciowej. Dane zapisane na takim nośniku są niedostępne online, a więc całkowicie odporne na ataki, wirusy czy błędy oprogramowania. To właśnie fizyczna bariera sprawia, że rozwiązanie to jest wyjątkowo skuteczne w obronie przed ransomware.

W praktyce oznacza to, że dane przechowywane na taśmach mogą zostać wyjęte z biblioteki i ulokowane w sejfie, skarbcu lub dedykowanym centrum przechowywania, bez jakiejkolwiek łączności z siecią.

Dlaczego taśmy są najlepszym nośnikiem do wdrożenia air-gap?

Choć dostępnych jest wiele metod backupu, to technologia taśmowa ma kilka unikalnych przewag, które czynią ją idealnym fundamentem dla air-gap:

• Odłączalność – w przeciwieństwie do dysków twardych czy systemów flash, taśmy można łatwo wyjąć i przechowywać offline.
• Trwałość i niezawodność – taśmy LTO zapewniają przechowywanie danych nawet do 30 lat, zachowując ich integralność.
• Ekonomia – koszt przechowywania danych na taśmach jest wielokrotnie niższy niż w przypadku rozwiązań opartych na dyskach czy chmurze.
• Skalowalność – biblioteki taśmowe pozwalają łatwo dostosować pojemność do potrzeb, bez konieczności inwestowania w kosztowną infrastrukturę dyskową.
• Zgodność z regulacjami – offline backup na taśmach ułatwia spełnienie wymagań norm branżowych i prawnych, takich jak RODO czy HIPAA.

Jak wdrożyć air-gap z użyciem bibliotek taśmowych?

1. Dobór odpowiedniego sprzętu

Kluczowym elementem jest wybór biblioteki taśmowej, która odpowiada potrzebom organizacji. Nowoczesne rozwiązania, takie jak Quantum Scalar, zapewniają wysoką skalowalność, automatyzację i możliwość integracji z systemami backupu działającymi w czasie rzeczywistym.

2. Opracowanie polityki backupu

Należy określić częstotliwość tworzenia kopii zapasowych, a także rodzaj backupu: pełny, różnicowy czy inkrementalny. Wiele organizacji decyduje się na strategię „3-2-1-1-0”:

• 3 kopie danych,
• na 2 różnych nośnikach,
• 1 kopia poza lokalizacją,
• 1 kopia w trybie offline (air-gap),
• 0 błędów potwierdzonych testami odtwarzania.

3. Rotacja i przechowywanie taśm

Taśmy przechowywane offline powinny być rotowane według ustalonego harmonogramu. Przykładowo, kopie tygodniowe mogą trafiać do zewnętrznego skarbca, podczas gdy kopie miesięczne są trzymane w innej lokalizacji geograficznej, co dodatkowo zabezpiecza organizację przed katastrofami naturalnymi.

4. Automatyzacja i monitoring

Nowoczesne biblioteki taśmowe umożliwiają automatyczne zarządzanie nośnikami oraz śledzenie ich cyklu życia. Dzięki temu administratorzy wiedzą, która taśma jest aktualnie w użyciu, która w rotacji, a która wymaga wymiany.

5. Regularne testy odtwarzania

Implementacja air-gap nie kończy się na stworzeniu fizycznej bariery. Aby mieć pewność, że strategia zadziała w krytycznym momencie, należy cyklicznie testować procedury odzyskiwania.

Air-gap a regulacje prawne i ESG

Coraz więcej regulacji nakłada na organizacje obowiązek stosowania najwyższych standardów ochrony danych. Rozwiązania offline oparte na taśmach nie tylko wspierają zgodność z normami, ale również są zgodne z zasadami ESG (Environmental, Social, Governance). Taśmy zużywają minimalne ilości energii w porównaniu do systemów dyskowych, co znacząco obniża ślad węglowy organizacji.

Podsumowanie

Air-gap wdrożony z pomocą bibliotek taśmowych to nie tylko skuteczna ochrona przed ransomware, ale również praktyka wpisująca się w strategię długoterminowego bezpieczeństwa i zgodności z regulacjami. Dzięki niskim kosztom, długowieczności i prostocie fizycznej separacji, taśmy pozostają bezkonkurencyjnym rozwiązaniem, gdy stawką jest zachowanie ciągłości działania organizacji i ochrona krytycznych zasobów.

W świecie, w którym zagrożenia cybernetyczne stają się coraz bardziej nieprzewidywalne, fizyczna bariera w postaci air-gap z taśmami jest jednym z filarów nowoczesnej strategii backupu.